TIEMERSMA, DOUWE - ORGANIC TIME
Westerse tijd is vaak lineair (cyclisch en rechtlijnig); de tijd is een rechte horizontale lijn met daarop een punt (het heden) die de lijn verdeelt in verleden en toekomst. Deze lineaire tijd is terug te vinden in klokken, die weer het leven van mensen bepalen. Organische tijd is meer verbonden met een de echte beleving van momenten en organisch leven.
Een (Westerse) man wacht in Ghana op de bus van 10 uur, maar om 10 uur is de bus van 7 uur is nog niet vertrokken. Hij vraagt aan mensen die ook op de bus wachten of ze iets weten maar niemand weet wanneer de bus komt; ze vinden zelfs dat hij een achterlijke vraag heeft gesteld. Ook zijn er geen werkende klok op het busstation. Op een gegeven moment gaat de man zitten en wacht hij op een ander soort manier dan daarvoor; meer ontspannen.
Het object bus heeft geen definitieve plek in de tijd en daarom hebben wij ook geen definitieve plek in tijd. ‘Time will be mature when the bus will leave’: de komst van bus bepaalt de tijd.
De man in dit verhaal schakelde van een lineaire, gestructureerde en geplande beleving van tijd naar een organische beleving van tijd. Lineaire tijd bepaalt het leven van de personen in een bepaalde ruimte. Organische tijd is meer verweven met de ruimte en de beleving van de personen in die ruimte.
‘Future is virtually absent’ omdat toekomstige events nog niet plaats hebben gevonden. De toekomst is geen tijd. Het verleden is relevant, want het bepaalt het heden. ‘Future = an outgrowth of the present.’
Ik hecht veel waarde aan tijd en routine; ik hou ervan om op vaste tijden op te staan, naar bed te gaan en te eten. Om deze tijdstippen heen plan ik mijn dag. Ik zou willen dat ik meer volgens organische tijd kon leven, maar ik word er onrustig van, vooral wanneer ik thuis ben in Nederland. Zodra ik op vakantie ben, leef ik meer organisch en meer ontspannen.
TUIAVII "DE PAPALAGI”
Papalagi betekent 'de blanke' of 'de vreemde' en is een aanduiding voor de Europese mens zoals die gezien en beschreven wordt door het Zuidzee-opperhoofd Tuiavii. Het verhaal “de Papalagi” is een verhaal geschreven in de vorm van een imaginair reisverslag van het Samoaanse opperhoofd die door Europa reisde en de westerse samenleving door zijn Oost-Aziatische 'bril' bekeek. Tuiavii verwondert zich over onze vreemde en soms beangstigende wijze van samenleven en met name over de waarde die wij, Europeanen, hechten aan tijd.
Door het verhaal te schrijven door de ogen van het opperhoofd geeft de schrijver kritiek op de maatschappij van zijn tijd en ontstaat er een beeld van onszelf dat wij niet gewend zijn.
MULDER, ARJEN – HET FOTOGRAFISCH GENOEGEN
De vier domeinen van de tijd
De tijd omvat vier domeinen: het verleden, het heden, de toekomst (actieve elementen van tijd) en de tijdloosheid (passief). Het tijdloze is het vlak of de ruimte waarop of waardoor de lijn van de actieve tijd zich voortplant of terugbuigt. De tijdloosheid is alles wat er aan tijd overblijft na aftrek van verleden, heden en toekomst. Tijdloosheid is te ervaren als datgene wat zich moet ophouden aan gene zijde van ons bewustzijnsbereik.
Het idee dat wij niet het eindpunt van de geschiedenis zijn, is de toekomst.
De drie domeinen van kunst
Een beeld is een poort in de tijd; in het heden zie je van een kunstwerk alleen de vorm, in die vorm is het verleden voorhanden op drie niveaus:
- Het vakmanschap: hoe is een kunstwerk gemaakt?
- De originaliteit: voegt het werk iets toe aan het bestaande of haalt het iets terug uit de geschiedenis?
- De authenticiteit: de ‘oersprong’; van geen werk naar wel een werk
Het heden is de vorm van het kunstwerk, het verleden levert de interpretaties van die vorm. Vorm + Interpretatie + Inhoud, een schilderij is goed als er altijd evenveel toekomst in voorhanden blijft als op de dag van de vernissage.
BELJON, JOOP – OGEN OPEN
In Ogen Open behandelt Beljon verschillende (vaak terugkerende) thema’s uit de kunst en vormgeving zoals ‘zon en regen’, ‘de weg’ en ‘caviteit’. Vormgeving weerspiegelt volgens Beljon bepaalde eigenschappen en houdt in de herinnering vast aan de plaats waar zij ontstaat.
Het doel van dit boek is het "ontwerp-bewustzijn" te verruimen, waarbij de emotie centraal staat.
ACHTERHUIS, HANS - DE UTOPIE EN HAAR VERSCHIJNINGSVORMEN
In dit boek behandelt Achterhuis verschillende vormen van utopieën. Utopia houdt het midden tussen ‘eutopia’ – de goede plaats – en ‘outopia’ - geen plaats.
Volgens Achterhuis beweegt de maatschappij, door de maakbaarheid ervan, zich steeds meer in de richting van een utopie met bijvoorbeeld haar plastische chirurgie en biotechnologie.
Utopia is mensenwerk en met de huidige moderniteit is maakbaarheid een steeds belangrijker wordend aspect van onze samenleving. In een utopie zijn mens, natuur en maatschappij tot op zeer grote hoogte maakbaar; zelfs de dood, door middel van euthanasie, is maakbaar.
In een utopie kan men door de omgeving anders te maken mensen vormen en veranderen. Wetten, gebruiken en sociale controle zijn in Utopia zo ingericht dat elke vorm van individualiteit en creativiteit onmogelijk wordt gemaakt. Mensen zijn er nummers die onderling verwisselbaar zijn en geen dragers van persoonsnamen. Het individu is tot een onbetekenend radartje gereduceerd.